ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ ΣΤΙΣ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ

Η Αλληγορία είναι ένα σχήμα του λόγου, στον οποίο χρησιμοποιείται μία ιστορία με σκοπό τη διδασκαλία ή την ερμηνεία μιας ιδέας ή μιας αρχής. Υπάρχει μία σαφής διαφορά της αλληγορίας με το συμβολισμό. Μια αλληγορία είναι μια πλήρης αφήγηση, η οποία περιλαμβάνει χαρακτήρες και δράσεις που αντιπροσωπεύουν μια αφηρημένη ιδέα ή ένα γεγονός.
Ένα σύμβολο, από την άλλη πλευρά, είναι ένα αντικείμενο που αντιπροσωπεύει ένα άλλο αντικείμενο, δίνοντάς του μια συγκεκριμένη έννοια. Σε αντίθεση με αλληγορία, συμβολισμός δεν χρησιμοποιεί ιστορίες αλλά αντικείμενα. Για παράδειγμα, ο Πλάτων, στην αλληγορία του σπηλαίου, λέει μια ιστορία για το πώς μερικοί άνθρωποι είναι ανίδεοι, ενώ την ίδια στιγμή άλλοι άνθρωποι "βλέπουν το φως." Η αλληγορία του Πλάτωνα συμβολίζει μια ιδέα και δεν λέει μια πραγματική ιστορία. Μέσα όμως στην ίδια αυτή αλληγορία χρησιμοποιείται και ο συμβολισμός. Για παράδειγμα το φως συμβολίζει τη γνώση κ.λ.π.
Γνωστό παράδειγμα αλληγορίας είναι η ‘’Φάρμα των Ζώων’’ του George Orwell. Εδώ υλοποιείται πλήρως ο ορισμός της αλληγορίας μέσω της εξιστόρησης.
Η Φάρμα των ζώων, είναι μια αλληγορία, που χρησιμοποιεί τα ζώα σε ένα αγρόκτημα για να περιγράψει μία επανάσταση, η οποία επέφερε ένα απολυταρχικό καθεστώς. Οι ενέργειες των ζώων στο αγρόκτημα χρησιμοποιούνται για να εκθέσουν την απληστία και τη διαφθορά των επαναστατών. Περιγράφει επίσης, πως ισχυροί άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν την ιδεολογία μιας κοινωνίας. Ένας από τους βασικούς κανόνες για το αγρόκτημα είναι το εξής: "όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τους άλλους." Τα ζώα της φάρμας εκπροσωπούν διαφορετικά τμήματα της κοινωνίας όπως διαμορφώθηκε μετά την επανάσταση και την ολοκληρωτική επικυριαρχία.
To ‘’Famelab’’ είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός, για τη διάδοση της επιστήμης. Οι δράσεις του εποπτεύονται από το Βρετανικό συμβούλιο. Απευθύνεται κυρίως σε νέους επιστήμονες, οι οποίοι χρησιμοποιώντας ζωντανές παρουσιάσεις θεμάτων θετικών επιστημών κυρίως, επικοινωνούν επιστημονικές έννοιες σε ακροατήρια, τα οποία δεν διαθέτουν απαραίτητα το ανάλογο επιστημονικό υπόβαθρο. Η χρήση αλληγοριών εν προκειμένω, παρέχει τη δυνατότητα μετάδοσης επιστημονικών εννοιών με αφήγηση ιστοριών. Κατά τα έτη 2016, 2017 και 2018 παρουσίασα ανάλογες αλληγορίες στο Famelab όπως: Οι επαναστάσεις σε αλληγορική περιγραφή της πυρηνικής σχάσης, στρατοί που βαδίζουν από ξηρά σε ποτάμι για αλληγορική περιγραφή της διάθλασης κ.α.
Οι αλληγορίες παρουσιάστηκαν επίσης σε σεμινάρια διδακτικής της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος, σε παρουσιάσεις της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών κ.α.
Σε κάθε περίπτωση, απέσπασαν ενθουσιώδη σχόλια για την ευστοχία μεταφοράς εννοιών φυσικής κυρίως, σε μαθητές. Πάντα καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε οι πρωταγωνιστές της ιστορίας να μην ενσαρκώνουν γενικευμένα χαρακτηριστικά φύλλου, εθνότητας, οικονομικής κατάστασης κ.α. Ποτέ δεν γενικεύτηκαν χαρακτηριστικά ηρώων των ιστοριών μου πέραν από τους φανταστικούς ήρωες μίας συγκεκριμένης κάθε φορά ιστορίας.
Με αυτή την ευκαιρία, θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους υποστήριξαν θερμά το διδακτικό μοντέλο των ‘’αλληγοριών’’ όπως το εφάρμοσα.
Κωνσταντίνος Παπαγιαννούλης – Φυσικός, εκπαιδευτικός αναλυτής.
">
Η Αλληγορία είναι ένα σχήμα του λόγου, στον οποίο χρησιμοποιείται μία ιστορία με σκοπό τη διδασκαλία ή την ερμηνεία μιας ιδέας ή μιας αρχής. Υπάρχει μία σαφής διαφορά της αλληγορίας με το συμβολισμό. Μια αλληγορία είναι μια πλήρης αφήγηση, η οποία περιλαμβάνει χαρακτήρες και δράσεις που αντιπροσωπεύουν μια αφηρημένη ιδέα ή ένα γεγονός.
Ένα σύμβολο, από την άλλη πλευρά, είναι ένα αντικείμενο που αντιπροσωπεύει ένα άλλο αντικείμενο, δίνοντάς του μια συγκεκριμένη έννοια. Σε αντίθεση με αλληγορία, συμβολισμός δεν χρησιμοποιεί ιστορίες αλλά αντικείμενα. Για παράδειγμα, ο Πλάτων, στην αλληγορία του σπηλαίου, λέει μια ιστορία για το πώς μερικοί άνθρωποι είναι ανίδεοι, ενώ την ίδια στιγμή άλλοι άνθρωποι "βλέπουν το φως." Η αλληγορία του Πλάτωνα συμβολίζει μια ιδέα και δεν λέει μια πραγματική ιστορία. Μέσα όμως στην ίδια αυτή αλληγορία χρησιμοποιείται και ο συμβολισμός. Για παράδειγμα το φως συμβολίζει τη γνώση κ.λ.π.
Γνωστό παράδειγμα αλληγορίας είναι η ‘’Φάρμα των Ζώων’’ του George Orwell. Εδώ υλοποιείται πλήρως ο ορισμός της αλληγορίας μέσω της εξιστόρησης.
Η Φάρμα των ζώων, είναι μια αλληγορία, που χρησιμοποιεί τα ζώα σε ένα αγρόκτημα για να περιγράψει μία επανάσταση, η οποία επέφερε ένα απολυταρχικό καθεστώς. Οι ενέργειες των ζώων στο αγρόκτημα χρησιμοποιούνται για να εκθέσουν την απληστία και τη διαφθορά των επαναστατών. Περιγράφει επίσης, πως ισχυροί άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν την ιδεολογία μιας κοινωνίας. Ένας από τους βασικούς κανόνες για το αγρόκτημα είναι το εξής: "όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τους άλλους." Τα ζώα της φάρμας εκπροσωπούν διαφορετικά τμήματα της κοινωνίας όπως διαμορφώθηκε μετά την επανάσταση και την ολοκληρωτική επικυριαρχία.
To ‘’Famelab’’ είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός, για τη διάδοση της επιστήμης. Οι δράσεις του εποπτεύονται από το Βρετανικό συμβούλιο. Απευθύνεται κυρίως σε νέους επιστήμονες, οι οποίοι χρησιμοποιώντας ζωντανές παρουσιάσεις θεμάτων θετικών επιστημών κυρίως, επικοινωνούν επιστημονικές έννοιες σε ακροατήρια, τα οποία δεν διαθέτουν απαραίτητα το ανάλογο επιστημονικό υπόβαθρο. Η χρήση αλληγοριών εν προκειμένω, παρέχει τη δυνατότητα μετάδοσης επιστημονικών εννοιών με αφήγηση ιστοριών. Κατά τα έτη 2016, 2017 και 2018 παρουσίασα ανάλογες αλληγορίες στο Famelab όπως: Οι επαναστάσεις σε αλληγορική περιγραφή της πυρηνικής σχάσης, στρατοί που βαδίζουν από ξηρά σε ποτάμι για αλληγορική περιγραφή της διάθλασης κ.α.
Οι αλληγορίες παρουσιάστηκαν επίσης σε σεμινάρια διδακτικής της Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδος, σε παρουσιάσεις της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών κ.α.
Σε κάθε περίπτωση, απέσπασαν ενθουσιώδη σχόλια για την ευστοχία μεταφοράς εννοιών φυσικής κυρίως, σε μαθητές. Πάντα καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε οι πρωταγωνιστές της ιστορίας να μην ενσαρκώνουν γενικευμένα χαρακτηριστικά φύλλου, εθνότητας, οικονομικής κατάστασης κ.α. Ποτέ δεν γενικεύτηκαν χαρακτηριστικά ηρώων των ιστοριών μου πέραν από τους φανταστικούς ήρωες μίας συγκεκριμένης κάθε φορά ιστορίας.
Με αυτή την ευκαιρία, θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους υποστήριξαν θερμά το διδακτικό μοντέλο των ‘’αλληγοριών’’ όπως το εφάρμοσα.
Κωνσταντίνος Παπαγιαννούλης – Φυσικός, εκπαιδευτικός αναλυτής.